6 Şubat’ta Türkiye’nin güneydoğusunu vuran ve 53.537 kişinin hayatına mal olan yıkıcı depremden bir yıl sonra, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya Cuma günü ülkenin müdahale ve iyileştirme çabaları hakkında kapsamlı bir güncelleme yaptı. Toplam ölü sayısı şu anda 60.000 civarında.
Yerlikaya, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın öncülüğünde başlatılan hızlı ve koordineli müdahaleyi anlattı. Türkiye Afet Müdahale Planı ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), depremin meydana gelmesinden sadece 45 dakika sonra, uluslararası acil çağrı da dahil olmak üzere en yüksek seviye olan Seviye 4 acil durum ilan etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla tüm Bakanlar, etkilenen illerdeki yardım çalışmalarını koordine etmekle görevlendirildi. Yerel liderliği güçlendirmek amacıyla deprem bölgesine valiler, mülki başmüfettişler, kaymakamlar ve vali yardımcılarının da aralarında bulunduğu 708 mülki amir gönderildi.
Müdahaledeki önemli kilometre taşları arasında arama kurtarma personelinin, AFAD gönüllülerinin ve inşaat ekipmanlarının etkilenen bölgelere derhal konuşlandırılması yer aldı. İlk depremden dokuz saat sonra tek tek çadırlar kuruldu ve arama kurtarma personeli taşıyan uçaklar ve ağır tonajlı araçlarla uluslararası yardım gelmeye başladı.
Kahramanmaraş Elbistan’da ilk depremden dokuz saat sonra trajik bir şekilde 7,6 büyüklüğünde ikinci bir deprem daha meydana geldi. Zorluklara rağmen arama kurtarma çalışmalarının yanı sıra yardım teslimatları da yorulmadan devam etti.
Depremler, 120.000 kilometrekarelik (46.000 mil kareden fazla) alanı kapsayan 11 il, 124 ilçe, 6.929 köy ve mahallede büyük yıkıma neden oldu. Toplam 53.537 kişi hayatını kaybetti, 107.213 vatandaş yaralandı ve 14 milyon kişi doğrudan etkilendi.
Hemen sonrasında, arama kurtarma faaliyetleri ve geçici barınma hizmetlerine odaklanıldı. 38.901’den fazla bina yıkıldı ve işgal edilen 26.000 binada arama kurtarma çalışmaları yürütüldü. 142.000 güvenlik personelinin yanı sıra 11.488’i uluslararası, 35.250’si arama kurtarma personeli olmak üzere 650.000 personel yorulmadan çalıştı.
Kapsamlı müdahaleye 20.000 araç ve inşaat ekipmanı, 141 helikopter, 182 uçak ve 23 gemi katıldı. Uçak ve helikopterlerle toplam 17.500 sorti gerçekleştirildi.
İlk etapta bölgeye 1 milyon çadır dağıtılırken, bir kısmı tek tek dağıtıldı. Belirlenen 350 çadır kent alanında ise 645 bin çadır stratejik olarak kuruldu. Bu girişim yaklaşık 2,5 milyon afet mağduruna geçici barınak sağladı. Eş zamanlı olarak, etkilenen 3,5 milyon kişinin akrabalarının yanına sığınması için tahliye koordine edildi.
Türk Hava Yolları (THY), bu dönemde 13.701 sefer gerçekleştirerek 2 milyonun üzerinde yolcu taşıyarak tarih yazdı. THY, 712 kargo uçuşuyla 32 bin 770 ton yardım malzemesinin deprem bölgesine ulaştırılmasını sağladı.
Bu çok yönlü koordinasyonun ortasında geçici barınma merkezlerinin (konteyner kentlerin) üretimine başlandı. Kahramanmaraş’ta 20 Şubat’ta hizmete açılan konteyner kentte yaşamın başlangıcı olan ilk bireysel konteyner, depremin ikinci gününde kuruldu. Şu anda 691 bin afet mağduruna ev sahipliği yapan 414 konteyner kentte 215.224 konteyner bulunuyor.
Depremlerin ardından hasar tespiti ve enkaz kaldırma çalışmalarına titizlikle dikkat edildi. Değerlendirme ekipleri deprem bölgesinde 2,3 milyon bina ve 6 milyon 227 bin bağımsız bölümü değerlendirdi. Acil olarak yıkılan ve çöken 60.421 yapının enkazı 68 gün içerisinde başarıyla temizlendi. Ağır hasarlı 200.401 bina için enkaz kaldırma sayısı 166.602’ye ulaştı ve bugüne kadar %91 hacim temizliği sağlandı. Devam eden çalışmalar, kalan enkaz kaldırma işlemlerinin tamamlanmasına odaklanıyor.
Yerlikaya, arama ve kurtarma çalışmalarına katılanların özveri ve umutlarını vurgulayarak, sahada sürekli çalışmayı motive eden unutulmaz dayanıklılık, kararlılık ve yeniden birleşme anlarına değindi. Türkiye bu önemli yıldönümünü düşünürken, ülke devam eden toparlanma ve yeniden inşa sürecine bağlılığını sürdürüyor.